Okulöncesi öğretmenlerinin öz yeterlik inançlarını belirleme ölçeği geliştirme

Abstract

Bu araştırma, okulöncesi öğretmenlerinin öz yeterlik inançlarını belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmeyi amaçlamaktadır. Tarama modelinde olan araştırmanın çalışma grubunu, 2010–2011 eğitim öğretim yılında Konya merkez ve merkeze bağlı ilçelerde görev yapan 862 okulöncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Elde edilen veriler SPSS ve LISREL yazılımları kullanılarak çözümlenmiştir. Okulöncesi Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançları Ölçeği’nin kapsam geçerliğini sınamak için uzman görüşlerine başvurulmuştur. Ölçeğin yapı geçerliğini saptamak amacıyla faktör analizi yapılmıştır. Ölçek, hem tek boyutlu hem de çok boyutlu olarak incelenmiştir. Ölçekte yer alan maddeler “Açıklayıcı Faktör Analizi” tekniklerinden “Temel Bileşenler Analizi” ile incelenmiştir. Açıklayıcı faktör analizinden sonra elde edilen ölçeklerin, kuramsal yapıyı ne ölçüde desteklediği ise “Doğrulayıcı Faktör Analizi” ile test edilmiştir. Ölçeklerin birleşim ve ayrışım geçerlikleri Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayıları, açıklanan ortalama varyans (AVE) ve faktör yükleri hesaplanarak incelenmiştir. Ölçeklerde yer alan maddeler, madde-toplam korelasyonları ile alt ve üst %27’lik gruplarının ortalamaları arasındaki farkın anlamlılık düzeylerine bakılarak da incelenmiştir. Ölçeklerin ölçüt geçerliği için kullanılan diğer teknikler şunlardır: Okulöncesi öğretmenlerinin öz yeterlik inançlarının eğitim durumlarına, mesleki deneyimlerine ve öğrencilerinin sosyoekonomik durumuna göre farklılaşma durumu ilişkisiz örneklem için tek boyutlu varyans analizi (ANOVA) ile sınanmıştır. Okulöncesi Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançları Ölçeği’ nin güvenirlik çalışmaları için ise Cronbach Alpha İç Tutarlılık Katsayısı ve Birleşik Güvenirlik Katsayısı (CRC) ile hesaplanmıştır. Yapılan araştırmanın sonucunda, elde edilen hem tek boyutlu hem de çok boyutlu Okulöncesi Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançları Ölçek’ lerinin okulöncesi öğretmeni öz yeterlik inançlarını ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu görülmüştür.