Özet:
Sağlık bakım hizmetlerinde sağlık örgütlerinin performanslarının ölçülmesi ve
değerlendirilmesi ekonomik ve sosyal açılardan önemli bir konu halini almıştır. Sağlık
hizmetlerinde geçerli ve güvenilir performans ölçümlerin ve değerlendirmelerin
yapılabilmesi, sağlık hizmetleri sunumunda kalite göstergelerinin standardize
edilebilmesine bağlıdır. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, uzun araştırmalar ve
deneyimler neticesinde sağlık bakım hizmeti sunan örgütlerde, sağlık bakım
hizmetlerinin uluslararası kalite standartlarına uyum sağlayabilmesi amacıyla, Sağlıkta
Kalite Standartları’nı (SKS) geliştirmiştir.
SKS’nin nihai hedefi Türkiye genelinde, uluslararası kalite standartları ve
göstergeleri uygulayarak, sağlık örgütlerinin kalite seviyelerini iyileştirmektir. Anekdot
niteliğindeki kanıtlar ve sayısız referanslar, sağlık örgütlerinde kalite standartlarının
iyileştirilmesi gereğini savunmaktadır.
Bu araştırma, bir kamu hastanesi kalite standartlarının, sağlık hizmetlerinden
faydalanan hasta, hasta yakınları ve sağlık hizmeti sunan personelin sosyo-demografik
göstergelerinin üzerinden değerlendirilmesini amaç edinmektedir. Araştırmada
Kanji’nin İş Mükemmeliyet Modeli ve Kanji’nin Kurumsal Karne Modeli
kullanılmıştır. Her iki modele ait iki adet ölçüm aracından faydalanılmıştır. Sağlık
hizmeti sunanların kalite performansına dair algılarını ölçmek için İş Mükemmeliyet
Ölçüm aracından yararlanılmıştır. Kurumsal Karne Ölçeği ise hasta ve hasta
yakınlarının algılarının ölçülmesinde kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeklerde
10’lu Likert tipi ölçeklendirmeye yer verilmiştir.
İş Mükemmeliyeti Ölçeğinde, mesleki statülerine göre hastanenin kalite
standartlarına dair sağlık hizmeti sunanların tutum ortalamaları anlamlı bir şekilde
farklılaşmaktadır. Kurumsal Karne Ölçeğinin cinsiyet değişkenine dair hasta ve hasta
yakınlarının tutum ortalamalarında anlamlı bir ilişkiden söz edilememektedir. Bununla
vi
birlikte gelir düzeyleri, eğitim düzeyleri ve yaş değişkenlerine dair katılımcıların tutum
ortalamalarında anlamlı bir ilişki söz konusudur.
Bu araştırma, uluslararası standartlar gözetilerek sağlık hizmetlerinin kalitesini
iyileştirmeye yönelik potansiyel bir çözüm olarak hazırlanan Sağlıkta Kalite
Standartları’nın güvenilirliği yönünde, ampirik kanıtlar sunmaktadır. Araştırma ile
gelişmekte olan ülkelerde, kalite iyileştirme girişimlerinin doğrulanmasının gereksinim
duyulduğu sağlık hizmeti standartlarını yükseltmeye yönelik çalışmalara olumlu katkıda
bulunulacağı düşünülmektedir.
